Een mens ontwikkelt z’n smaakvoorkeuren en voedingsgewoonten in grofweg de eerste duizend dagen vanaf de bevruchting. Dus tot ongeveer z’n tweede verjaardag. Het is daarom belangrijk dat kinderen al heel jong van gezond eten gaan houden, stelt Ingrid. ‘De basis van een gezond dieet is: gevarieerd eten. Een kind moet van veel verschillende smaken leren genieten, zoals ik ook deed in mijn jeugd. Maar voor kinderen die anno 2023 opgroeien in Nederland is het minder vanzelfsprekend dat ze elke dag een gevarieerde, gezonde maaltijd voorgezet krijgen. En dat ze hierdoor verliefd worden op écht eten. Bijna de helft van de ouders lukt het namelijk niet om vaak met gezonde, verse ingrediënten te koken. Dit blijkt uit onderzoek onder meer dan duizend ouders, dat wij lieten doen door onderzoeksbureau Markfeffect.’

Hoe kun je opgroeiende kinderen dan toch vanaf het begin enthousiast maken voor gezonde voeding? ‘De kinderopvang kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren’, zegt Ingrid. ‘Het kinderdagverblijf is de ideale plek om gezond te leren eten. Het is om te beginnen al heel stimulerend voor jonge kinderen om samen met leeftijdgenootjes aan tafel te eten. Immers: zien eten, doet eten. Pedagogisch medewerkers kunnen bovendien een belangrijke rol spelen bij het aanleren van gezonde eetgewoontes; zij zijn onze superhelden. Bijvoorbeeld door kinderen dagelijks een gezonde, warme lunch aan te bieden. Pm’ers kunnen kinderen bijvoorbeeld verleiden om veel verschillende groentes uit te proberen en ze hapje voor hapje laten wennen aan nieuwe smaken, kleuren en texturen. Zo stimuleren ze van jongs af aan de smaakontwikkeling. Het doel is dat kinderen zelf leren gezonde keuzes te maken, dus zelf weten wat goed voor ze is. Zodat ze weerstand kunnen bieden aan al die ongezonde voeding die ze wordt aangeboden.’

Terugdenkend aan haar jeugd in de Franse moestuin, vroeg Ingrid zich af of het alleen de smaak van verse groenten en fruit was die haar als kind zo enthousiast maakte voor gezond eten. Ze realiseerde zich dat dit niet zo was. ‘Het ging ook om onderzoeken en beleven: het struinen in de moestuin, de erwtjes uit de peulen halen, samen met mijn oma het eten klaarmaken. Dit droeg er allemaal aan bij dat ik gezonde voeding lekker ging vinden.’

Als je kinderen fan van groenten wilt maken, is het dus ook belangrijk dat je ze leuke, uitdagende activiteiten biedt die hun nieuwsgierigheid en zintuigen prikkelen. ‘Zo zorg je dat kinderen vanzelf kiezen wat goed voor ze is’, zegt Ingrid. ‘Daarom nodig ik alle pm’ers uit om met kinderen op smaakavontuur te gaan en samen spelenderwijs het plezier in gezond eten te ontdekken.’

Madaga Spoony Kindervoeding heeft materialen en activiteiten ontwikkeld die pm’ers kunnen inzetten om op zo’n smaakavontuur te gaan. Bijvoorbeeld de Smaak-safari-koffers. Bij iedere koffer staat een andere groente centraal. Denk aan wortel, biet, zoete aardappel of broccoli. ‘Bij elke koffer zit een gids met daarin recepten, verhalen en tips voor activiteiten die je twee weken lang rondom de groente kunt doen. Hoe ruikt, proeft en smaakt bijvoorbeeld een wortel? En wat voor geluid maakt deze als je erop knabbelt?’

In de Smaaksafari-koffer zitten ook suggesties voor spelletjes. Wie ruikt bijvoorbeeld geblinddoekt het verschil tussen zoete aardappel en komkommer? Ook zitten er vertelplaten in. ‘Deze gaan over de Moestuinvriendjes: Mollie Mol, Liv Lieveheersbeestje, Siem Slak, en Do Duizendpoot, die samen allerlei avonturen beleven.’

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat verhalen over voeding direct effect hebben op het eetgedrag van kinderen, vertelt Ingrid. ‘Lees jij een prentenboek voor over een konijn dat een wortel eet? Dan eten kinderen na afloop twee keer zoveel wortels!’

Ga ook eens samen met de kinderen met groenten knutselen, adviseert Ingrid. Zo kun je een raket maken van een wortel, schapen van bloemkool, een broccolibos of poppetjes van zoete aardappel.

Kinderen vinden het ook leuk om spelletjes te doen, denk bijvoorbeeld aan een groente-memory. Of aan een doolhof op papier, waarbij ze bijvoorbeeld de weg naar de afbeelding van een bord hutspot moeten vinden. ‘En wat altijd een succes is: samen koken’, zegt Ingrid. ‘Maak eens wortelmuffins of een courgettecake. En laat kinderen dan meehelpen bij het wassen en snijden van de groenten.’

Samen op smaakavontuur gaan vraagt van pm’ers geen extra vaardigheden en kost niet veel voorbereidingstijd, zegt Ingrid. ‘In de Smaaksafari-gids staat duidelijk uitgelegd hoe de activiteiten in elkaar steken. Ze zijn gemakkelijk inpasbaar in je reguliere programma.’

Je kunt ook de ouders bij het smaakavontuur betrekken. ‘Deel bijvoorbeeld via social media ideeën voor gerechten of tips voor activiteiten. Of geef het moestuinspel uit de Smaaksafari-koffer mee naar huis: een bordspel met allerlei vragen en activiteiten rondom lekkere en gezonde groenten.’

Wil je als pm’er dat kinderen gezond eten, dan is ook jouw eigen houding belangrijk. Ingrid: ‘Als jij laat merken dat je afkeer voelt voor bijvoorbeeld andijvie, zullen kinderen denken dat dit niet lekker is. Geef je het goede voorbeeld en eet met plezier, dan volgen zij jou.’

Ingrid vertelt dat ze onder de indruk is van het oplossingsvermogen en de creativiteit van pm’ers. Ze geeft een voorbeeld. ‘Ik zag laatst dat een peuter niet wilde eten. De pm’er loste dat op door de maaltijd te verdelen in twee delen. Ze zei: “Wil je de rijst en de boontjes eten? Of het vlees?” Ze bood dus een keuze en bevestigde het kind daarmee in zijn autonomie. Maar die keuze was niet: het eten laten staan. Ze verleidde de peuter om in elk geval een deel van de maaltijd op te eten. Zo leert een kind nieuwe smaken kennen en ontwikkelt hij een gezond eetpatroon.’

Als je plezier creëert rondom gezond eten, is het eigenlijk niet moeilijk om kinderen te laten smikkelen van broccoli of spinazie. Daarvan is Ingrid overtuigd. ‘We horen dit ook terug van pm’ers. Ze vertellen dat er een ontspannen sfeer is aan tafel, omdat de kinderen genieten van het gezonde eten. Laatst vertelde een pm’er mij nog dat een driejarig meisje zo heerlijk had zitten smullen van een bietenstamppot. Toen haar moeder haar op het eind van de middag ophaalde, vroeg ze of ze op haar eigen verjaardag ook rode bietjes mocht eten. Dat is toch een prachtig resultaat?’